Praca w szczególnych warunkach w ramach własnej działalności gospodarczej

 

Niektóre osoby prowadząc działalność gospodarczą wykonują prace znajdujące się na liście stanowisk wymienionych w rozporządzeniu „w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze”. Czy osoba prowadząca JDG i wykonująca prace w warunkach szczególnych może skorzystać z dobrodziejstw wcześniejszej emerytury lub skorzystać z rekompensaty?

Praca w szczególnych warunkach – warunek przyznania emerytury pomostowej lub rekompensaty

We wcześniejszym wpisie Emerytura pomostowa, wskazaliśmy warunki jakie należy spełnić, aby przejść na tzw. wcześniejszą emeryturę w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych. Jak napisaliśmy, jednym z warunków jest udokumentowanie, iż przez okres co najmniej 15 lat ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

W kolejnym wpisie Rekompensata za pracę w szczególnych warunkach wskazaliśmy, iż osoby które nie skorzystały z dobrodziejstwa emerytury pomostowej mogą uzyskać rekompensatę za pracę w szczególnych warunkach. W przypadku występowania do ZUS o przyznanie rekompensaty za pracę w szczególnych warunkach, również należy wykazać iż praca była wykonywana w szczególnych warunkach przez okres minimum 15 lat.

Własna działalność gospodarcza a emerytura pomostowa

W praktyce kancelarii często spotykamy się z zapytaniami od osób, które prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, wykonywały prace znajdujące się na liście prac szczególnych.

Zdarza się, że prace w warunkach szczególnych wykonywane w ramach tzw. etatu, czyli umowy o prace były udokumentowane za okres krótszy niż 15 lat. W związku z realiami gospodarczymi osoby takie otwierały własne „firmy”, ale w zasadzie wykonywały nadal prace znajdujące się na tzw. liście prac szkodliwych, czyli na wykazie prac wykonywanych w warunkach szczególnych.

Czy do stażu pracy w warunkach szczególnych można doliczyć prace wykonywane w ramach działalności gospodarczej?

Przywilej przejścia na emeryturę w wieku niższym od powszechnego z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest ściśle związany z posiadaniem statusu pracownika.

Stosunek pracowniczy charakteryzuje się elementem podległości pod pracodawcę, pracownik wykonuje ściśle polecenia pracodawcy i zadane prace. Prace te w omawianym przypadku mogą tylko i wyłącznie dotyczyć prac wykonywanych w warunkach szczególnych.

Z kolei działalność gospodarcza jest prowadzona w sposób ciągły i zorganizowany, na własny rachunek i ryzyko osoby ją prowadzącej. Osoba prowadząca działalność gospodarczą nie podlega nikomu służbowo, może zatem samodzielnie decydować o dysponowaniu swoim czasem. Z praktyki wiadomo, że prowadząc działalność gospodarczą nie wykonuje się tylko i wyłącznie jednej pracy, ale także szereg innych pobocznych (np. wystawianie rachunków, korespondencja i rozmowa z klientami).

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że

do stażu pracy w warunkach szczególnych nie podlegają okresy świadczenia pracy w ramach wykonywania działalności gospodarczej

 

Orzeczenia sądów są w tym zakresie jednoznaczne i nie ma pola na dowolną interpretację przepisów. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy, praca polegająca tylko i wyłącznie na wykonywaniu prac znajdujących się na wykazie prac wykonywanych w warunkach szczególnych.

Praca w warunkach szczególnych a działalność gospodarcza – jak uzyskać pomostówkę?

 

Czy powyższe oznacza, że osoba prowadząca własną firmę nie może skorzystać z dobrodziejstw emerytury pomostowej? Otóż nie. Natomiast musisz pamiętać, że niezbędnym jest udowodnienie 15 letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, w okresie kiedy byłeś zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Nadto musisz spełnić inne warunki opisane we wspomnianym wpisie Emerytura pomostowa.

Emerytura pomostowa – odwołanie od decyzji ZUS

Z praktyki wiemy, że większość odmownych decyzji ZUS związanych jest z nieudowodnieniem wymaganego stażu pracy w warunkach szczególnych. ZUS wydając decyzje odmowne opiera się tylko i wyłącznie na okazanych dokumentach pracowniczych

Dobry prawnik od spraw ZUS w postępowaniu sądowym może doprowadzić do zmiany takiej decyzji. Dlaczego? Bo w postępowaniu sądowym o emeryturę pomostową można przeprowadzić wiele dowodów, na podstawie których Sąd będzie władny zmienić zaskarżoną decyzję ZUS i przyznać prawo do wcześniejszej emerytury.

Jak odwołać się od decyzji ZUS w sprawie emerytury pomostowej lub rekompensaty za pracę w warunkach szczególnych?

Pamiętaj, że na odwołanie od decyzji ZUS masz tylko 30 dni. Datą złożenia odwołania jest data złożenia pisma w urzędzie pocztowym lub w placówce ZUS. Wykorzystaj 30 dni na konsultację z prawnikiem od spraw ZUS – wykonamy analizę zasadności decyzji ZUS oraz wskażemy, czy warto odwołać się od decyzji ZUS.