Emerytura pomostowa co to jest

Emerytura pomostowa jest rodzajem emerytury, na którą można przejść przed osiągnięciem wieku emerytalnego po wypełnieniu kilku przesłanek, w tym udokumentowaniu 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Emerytura pomostowa przepisy

Warunki nabywania prawa do emerytury pomostowej określa ustawa z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2008r. Nr 237, poz. 1656 ze zm.). Ustawa weszła w życie z dniem 01 stycznia 2009r.

Ustawa o emeryturach pomostowych zmieniła przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, które określają zasady przyznawania emerytur w niższym wieku pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze nowymi regulacjami.

Celem ustawy o emeryturach pomostowych było ograniczenie kręgu osób uprawnionych do emerytury z powodu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do mniejszej liczby sytuacji uzasadnionych rzeczywistą koniecznością przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

Ustawa ma charakter przejściowy, ograniczając prawo do uzyskania emerytury pomostowej do osób urodzonych o 31 grudniu 1948r., które pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze rozpoczęły przed 1 stycznia 1999r.

Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny emerytura pomostowa miała być „pomostem między dotychczasowym systemem z licznymi możliwościami przechodzenia na emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym i nowym systemem, w którym tego typu rozwiązania będą wyjątkiem” (uzasadnienie wyroku z 16.03.2010r. K 17/09)

Emerytura pomostowa warunki

Zgodnie z art. 4 ustawy prawo do emerytury pomostowej, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Kiedy otrzymam emeryturę pomostową

Jak wynika z powyższych przepisów, aby uzyskać prawo do emerytury pomostowej należy wypełnić każdy z warunków. Brak którejkolwiek z nich skutkuje więc brakiem prawa do emerytury pomostowej.

Pomostówka tylko dla osób urodzonych po 31.12.1948r.

Emerytura pomostowa jest świadczeniem przysługującym jedynie tej grupie ubezpieczonych, którzy urodzili się po dniu 31.12.1948 r.

15 lat pracy w warunkach szczególnych

Kolejnym warunkiem jest udokumentowanie minimalnego stażu pracy w szczególnych warunkach lub pracy o szczególnym charakterze wynoszącym co najmniej 15 lat. 15-letni staż pracy jest spełniony, gdy ubezpieczony wykonuje nieprzerwanie 15 lat w warunkach szczególnych. Podobnie warunek zostanie spełniony, gdy ubezpieczony wykonywał kilka prac w warunkach szczególnych, ale łączny okres pracy w warunkach szczególnych wyniósł minimum 15 lat. Minimalny staż 15-letni nie musi mieć charakteru nieprzerwanego.

Ewentualne przerwy pomiędzy okresami wykonywania poszczególnych rodzajów prac w szczególnych warunkach nie stanowią przeszkody dla przyznania emerytury pomostowej.

Wiek pomostowy

W wypadku osób uprawnionych do emerytur pomostowych wiek uprawniający do emerytury pomostowej został obniżony w stosunku do powszechnego wieku emerytalnego i wynosi w wypadku kobiet 55 lat, a w odniesieniu do mężczyzn – 60 lat.

Okres pracy rolniczej nie wlicza się do okresu składkowego

Przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej nie uwzględnia się okresów pracy rolniczej:

1. okresów ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono składki na to ubezpieczenie;
2. okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16. roku życia przypadających przed dniem 1.7.1977 r.;
3. okresów pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia – przypadających przed dniem 1.1.1983 r.,

Praca w warunkach szczególnych w 1999 i 2009r.

Osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową, oprócz udowodnienia 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych musi również udokumentować fakt wykonywania przez siebie pracy w szczególnych warunkach lub pracy o szczególnym charakterze zarówno w okresie poprzedzającym wejście w życie reformy systemu ubezpieczeń społecznych (1.1.1999 r.), jak i w dacie wejścia w życie przepisów komentowanej ustawy (1.1.2009 r.).

Emerytura pomostowa a zwolnienie z pracy – stan przed 20.04.2022r.

Tak było do 20.04.2022r…. ale od 20.04.2022r. obowiązują nowe przepisy dotyczące emerytur pomostowych.

Bezwzględnym warunkiem nabycia prawa do emerytury pomostowej jest konieczność rozwiązania stosunku pracy, w którym ubezpieczony pozostawał przed uzyskaniem prawa do tego świadczenia. Dopuszczalne jest rozwiązanie stosunku pracy:

• za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę (art. 30 § 1 pkt 2 KP),
• bez wypowiedzenia dokonane przez pracodawcę (art. 30 § 1 pkt 3 KP)
• za porozumieniem stron (art. 30 § 1 pkt 1 KP) – nawet gdyby porozumienie rozwiązujące stosunek pracy zostało zawarte z inicjatywy („na prośbę”) pracownika

Warunek ten będzie spełniony również wtedy, gdy umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu z upływem czasu, na jaki była zawarta (umowa o pracę na czas określony – art. 30 § 1 pkt 4 KP), oraz gdy umowa o pracę zostanie rozwiązana z dniem ukończenia pracy, dla wykonania której była zawarta (umowa o pracę na czas wykonania określonej pracy – art. 30 § 1 pkt 5 KP).

Warunek nie zostanie spełniony gdy to pracownik złoży pracodawcy jednostronne oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy. Jeżeli więc rozwiązanie stosunku pracy nastąpi za wypowiedzeniem dokonanym przez pracownika (art. 30 § 1 pkt 2 KP) lub bez wypowiedzenia dokonane przez pracownika (z przyczyn wskazanych w art. 55 § 1 i 1¹ KP) – to ubezpieczony nie będzie uprawniony do emerytury pomostowej.

Emerytura pomostowa 2022 – ważne zmiany

Jak wskazaliśmy wyżej, począwszy od 20.04.2022r., nastąpiły zmiany w przepisach. Od 20.04.2020r. nie ma konieczności rozwiązywania stosunku pracy, aby otrzymać prawo do emerytury pomostowej. Ten warunek został wykreślony przez ustawodawcę. Jest to niewątpliwie duży ukłon w kierunku osób, które pragną otrzymać emeryturę pomostową.

Niestety pojawiły także nowe zasady wypłacania emerytury pomostowej, które już nie są korzystne dla emerytów „pomostowych”.

Więcej informacji o zmianach w emeryturach pomostowych znajdziesz w naszym wpisie: Emerytura pomostowa 2022.

 

Emerytura pomostowa 2024 – zmiany przepisów

Uchylono przesłankę z pkt 5, czyli wykonywanie „prac szczególnych” przed dniem 1 stycznia 1999r. W związku z tym 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych może przypadać także w całości na okres po 1 stycznia 1999r. Więcej na temat tej kluczowej zmiany piszemy we wpisie: Emerytura pomostowa 2024 – zmiany przepisów

Emerytura pomostowa – wszystko albo nic

Ustawa jednoznacznie wskazuje, że aby nabyć uprawnienie do emerytury pomostowej muszą spełnione być wszystkie wymienione w ustawie przesłanki. Nie wypełnienie choćby jednej przesłanki spowoduje, iż ubezpieczony nie otrzyma pomostówki.

Emerytura pomostowa odwołanie od decyzji ZUS

Nasza Kancelaria od spraw ZUS prowadziła wiele spraw sądowych dotyczących emerytury pomostowej. Z naszego doświadczenia wynika, iż najczęstszym powodem decyzji odmownych ZUS jest:

• nieudokumentowanie okresu pracy w warunkach szczególnych
• nieudokumentowanie wystarczającego okresu składkowego

Praca w warunkach szczególnych może być udowodniona poprzez przedłożenie stosownych dokumentów, ale także poprzez zeznania świadków oraz opinie biegłych. Zawsze jednak w dniu wydania wyroku przez Sąd, ubezpieczony nie może pracować a umowa o pracę musi być rozwiązana. W przeciwnym wypadku ubezpieczonemu nie zostanie przyznana emerytura pomostowa.

Chcesz odwołać się w sprawie emerytury pomostowej z ZUS? Chcesz uzyskać prawo do rekompensaty za pracę w warunkach szczególnych? Nasi prawnicy od spraw ZUS przeanalizują Twoją sprawę.