Emerytura pomostowa, wcześniejsza emerytura z ZUS, praca w warunkach szkodliwych, rekompensata z ZUS. Wszystkie te pojęcia mają znaczenie dla osób, które rozważają możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę z ZUS ze względu na wcześniej wykonywaną pracę w warunkach szkodliwych lub rozważają dalsze wykonywanie pracy i uzyskanie rekompensaty z ZUS za pracę w szkodliwych warunkach.
Osoby wykonujące prace w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze najczęściej mają świadomość o przysługujących im uprawnieniach do przejścia na tzw. „wcześniejszą emeryturę”. W praktyce oznacza to uzyskanie prawa do emerytury przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.
Powszechny wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiety i 65 lat dla mężczyzny
Aktualizuje się jednak pytanie, czy w sytuacji wykonywania pracy w warunkach szczególnych – przez co najmniej 15 lat w okresie do 01.01.2009r. – pracownik, który nie nabył prawa do emerytury pomostowej traci uprawnienie do jakiegokolwiek świadczenia. Innymi słowy:
Czy pracownik – decydując się na dalsze wykonywanie pracy – może powołać się – przy wnioskowaniu o emeryturę po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego – na okoliczność pracy w warunkach szczególnych i czy okoliczność ta będzie przesłanką do podwyższenia otrzymywanej emerytury.
W ustawie z dnia 19.12.2008r. o emeryturach pomostowych z późniejszymi zmianami, ustawodawca przewidział dla takich osób świadczenie w postaci Rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Stosownie do art. 2 pkt 5 przywoływanej ustawy, rekompensata jest definiowana jako: „odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.”
Warunki nabycia prawa do rekompensaty określa art. 21 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym: „Rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.”. Dodatkowo, w art. 21 ust. 2 ustawy wskazano, iż: „Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.”
Aby ZUS ustalił samą zasadność przyznania rekompensaty, konieczne jest złożenie przez osobę zainteresowaną stosownego wniosku. Organ rentowy nie przyznaje tego świadczenia z urzędu – wymagane jest aktywne działanie ubezpieczonego. To ubezpieczony sam musi złożyć w ZUS wniosek o rekompensatę za pracę w szczególnych warunkach.
Odnośnie zaś, wysokości rekompensaty – nie jest ono świadczeniem niezależnym i nie jest wypłacane odrębnie od emerytury. Jest ono przyznawane jako dodatek do kapitału początkowego. Im wyższy kapitał początkowy, tym wyższa ostatecznie wysokość comiesięcznie otrzymywanej emerytury.
Jeśli ZUS kwestionuje spełnienie przez ubezpieczonego przesłanek do przyznania rekompensaty, wydaje decyzję o odmowie przeliczenia emerytury z uwzględnieniem rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych.
Najczęstszą okolicznością sporną pomiędzy ubezpieczonym a organem rentowym jest spełnienie przesłanki pracy w szkodliwych warunkach przez 15 lat. Niejednokrotnie mieliśmy bowiem do czynienia z sytuacją, w której pracodawca wydawał swojemu pracownikowi świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, lecz było ono kwestionowane przez organ rentowy.
Często ZUS, w sposób bardzo formalistyczny i literalny podchodzi do kwestii różnicy w nazwach stanowisk pracownika w dokumentacji pracowniczej (m.in. umowa o pracę, świadectwo pracy) oraz w rozporządzeniach/zarządzeniach wydawanych przez Ministrów poszczególnych resortów. Jednocześnie organ rentowy nie uwzględnia, jaki był faktycznie rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy, a tym samym na jakie niekorzystne dla zdrowia czynniki pracownik był narażony.
Od decyzji odmownej ZUS przysługuje prawo do wniesienia odwołania do właściwego Sądu. Już na etapie sporządzania odwołania warto zadbać o jego właściwe sporządzenie, a w szczególności o odpowiednie sformułowanie wniosków dowodowych.
Jeżeli otrzymali Państwo decyzję odmowną i nie przyznano rekompensaty zalecamy jak najszybszy kontakt z prawnikiem od spraw ZUS. Po analizie dokumentów sprawy, prawnik od ubezpieczeń i emerytur omówi zasadność wniesienia odwołania, oceni szanse jego powodzenia, a także wskaże jakie źródła dowodowe będą najistotniejsze przy dochodzeniu swoich praw.
Jeżeli więc osiągnąłeś powszechny wiek emerytalny, wykonywałeś przez 15 lat pracę w warunkach szkodliwych, to złóż wniosek do ZUS o rekompensatę. Jeżeli ZUS odmówi rekompensaty zgłoś się do nas po poradę prawną w sprawie ZUS. Nasza Kancelaria od spraw ZUS Wrocław prowadzi sprawy przeciwko ZUS na terenie całej Polski.
Na stronach www Kancelaria stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Każdy może zaakceptować pliki cookies albo ma możliwość wyłączenia ich w przeglądarce, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Możesz także zapoznać się z polityką prywatności, aby dowiedzieć się więcej, w tym jak zarządzać plikami cookies za pośrednictwem swojej przeglądarki internetowej. Dowiedz się więcej
The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.