Sms i email jako dowód w postępowaniu przed sądem po nowelizacji kpc.

W dobie szybkiego rozwoju techniki w niemal każdej dziedzinie życia, porozumiewanie się za pomocą wiadomości mailowych, sms-ów, czy komunikatorów internetowych stało się jednym z powszechniejszych sposobów komunikacji.

Jest to szczególnie istotne przy konieczności szybkiego zawarcia umowy przez podmioty, które negocjują jej treść „na odległość”. Komunikacja elektroniczna, jakkolwiek posiadająca wiele zalet, była źródłem wielu problemów przy ewentualnym dochodzeniu swoich roszczeń na drodze postępowania sądowego.

Czy wydruk wiadomości mailowej (e-mail) lub wiadomości SMS może być dowodem przed Sądem?

W praktyce często zdarzało się, że przeciwnik procesowy negował nie tylko treść e-maila, ale nawet sam fakt jego wysłania czy otrzymania. Sam wydruk wiadomości mailowej często jedynie uprawdopodabniał, że doszło do zawarcia umowy, jednakże nie zawsze pozwalał na odtworzenie wszystkich jej kluczowych elementów. Dlatego też, celem zapewnienia pewności obrotu i swoistego zabezpieczenia swoich interesów na wypadek sporu sądowego, zasadne było zawieranie umów w tradycyjnej pisemnej formie.

Problem ten został jednak dostrzeżony przez ustawodawcę, czego skutkiem było uchwalenie Ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z dnia 10 lipca 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1311), która weszła w życie 8 września 2016r.

Zgodnie z dodanym powyższą ustawą art. 77³ Kodeksu Cywilnego:

Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.Kodeks postępowania cywilnego art. 77³.

Z kolei poprzedzający go art. 77² Kodeksu Cywilnego stanowi, iż: „Do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie.”

Powyższe jednoznacznie przesądza o tym, że zarówno wiadomość wysłana za pomocą poczty elektronicznej, wiadomość SMS, MMS, czy też każdy inny „nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią” będzie traktowany przed Sądem jako dokument, a jego moc dowodowa będzie równa zwykłej formie pisemnej czynności prawnej.

Istotna pozostaje tutaj jedynie kwestia, aby możliwe było jednoznacznie ustalenie podmiotu, który składa dane oświadczenie woli.

Co ważne – nie decyduje tutaj sam podpis danej osoby pod oświadczeniem, ale „sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie”. Wystarczające będzie zatem powiązanie treści wiadomości mailowej z adresem skrzynki mailowej/IP komputera (w przypadku wiadomości mailowej), treści wiadomości SMS z numerem telefonu komórkowego konkretnej osoby, czy treści wiadomości przesłanej komunikatorem internetowym (np. Messenger, WhatsApp) z loginem przypisanym do konkretnej osoby.

Powyższa zmiana rodzi jednak nie tylko pozytywy. Z uwagi na podniesienie rangi dowodowej wydruków z poczty elektronicznej czy wiadomości SMS, należy zachować ostrożność w kierowaniu tego rodzaju oświadczeń do poszczególnych adresatów. Stąd też powszechną praktyką stało się dodawanie w wysyłanych wiadomościach krótkich informacji typu: „Powyższa wiadomość nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów Kodeksu Cywilnego”.

Przy okazji należy wspomnieć, że dowody z wydruków email, czy komunikatorów internetowych lub też tzw. zrzuty ekranu z Facebooka były już przed nowelizacją przepisów k.p.c. często dołączane w poczet dowodów przez strony postępowania w sprawach o rozwód, czy w sprawach o alimenty.

Sądy dopuszczając takie dowody opierały się wówczas na zapisie art. 227 k.p.c. który stanowi, że przedmiotem dowodu mogą być wszelkie fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Nadto, w postępowaniu cywilnym, w myśl przepisu art. 233 § 1 k.p.c. sąd oceni wiarygodność i moc dowodu z wydruku z Facebooka, czy Messengera według własnego przekonania.

Przechodząc do podsumowania – zmianę ustawy można oceniać pozytywnie. Nowe przepisy funkcjonują już pół roku i znacznie uprościły obrót prawny. Ponadto niejako uporządkowują i ubierają w formę przepisów, to co dotychczas było powszechnie praktykowane w sądach.