Kiedy dostanę rozwód – przesłanki do orzeczenia rozwodu

Rozwód jest instytucję prawną uregulowaną w dziale „Ustanie ustroju małżeńskiego” Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, umożliwiającą rozwiązanie związku małżeńskiego za życia małżonków. Rozwiązać małżeństwo przez rozwód można jedynie przed Sądem. Wyróżnia się tzw. pozytywne i negatywne przesłanki do rozwiązania małżeństwa. Sąd orzeknie o rozwiązaniu związku małżeńskiego przez rozwód, jeżeli w chwili orzekania istnieją łącznie wszystkie pozytywne przesłanki, a nie zachodzą jednocześnie negatywne przesłanki do orzeknięcia o rozwodzie.

a. przesłanki pozytywne orzeczenia rozwodu

Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy reguluje, iż Sąd orzeknie o rozwodzie, gdy nastąpi łącznie trwały i zupełny rozpad związku małżeńskiego. Obecnie nie jest istotne, czy trwały i zupełny rozpad związku małżeńskiego nastąpił z ważnych przyczyn. Nie mniej obowiązkiem Sądu nadal pozostaje wszechstronne zbadanie okoliczności, które spowodowały trwały i zupełny rozpad pożycia małżeńskiego.

Sąd oceniając zupełny rozpad pożycia małżeńskiego ma na względzie ogół więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej pomiędzy małżonkami. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem za więź duchową uznaje się obdarzanie się przez małżonków miłością, zaufaniem, okazywanie sobie wzajemnego poszanowania. Więź fizyczna obejmuje pożycia fizyczne, a gospodarcza oznacza przede wszystkim prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego, wspólne prowadzenie działalności gospodarczej lub innej zarobkowej. Sąd częstokroć przesłuchując strony zadaje stronom pytanie: „Czy Pan/Pani kocha swojego małżonka?”

Sąd przyjmie, iż nastąpił trwały rozpad związku małżeńskiego, jeżeli w danych okolicznościach sprawy Sąd dojdzie do przekonania, iż nie nastąpi ponowny powrót do pożycia małżeńskiego. Nie jest więc tak, iż na orzeczenie o rozwodzie ma decydujący wpływ długość upływu czasu w którym następuje rozpad pożycia. Sąd orzekając o rozwodzie kieruje się doświadczeniem życiowym, porównując m.in. okres czasu pozostawania w związku małżeńskim do okresu rozpadu związku.

Doświadczenie życiowe wskazuje, że nawet trzyletnie rozstanie małżonków, liczących ponad 70 lat, po wspólnym pożyciu 38 lat, nie zawsze nosi cechy trwałego i zupełnego rozkładu (wyrok SN z 17 października 2000 r., I CKN 831/98)

b. przesłanki negatywne orzeczenia rozwodu

Zgodnie z art. 56 § 2 i 3 KRiO, orzeczenie rozwodu jest niedopuszczalne w trzech przypadkach:
1) jeżeli wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków,
2) jeżeli z innych względów rozwód byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
3) jeżeli rozwodu żąda jedno z małżonków wyłącznie winne rozkładu pożycia, drugie z małżonków zaś na rozwód się nie godzi, a odmowa tej zgody nie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego

Nie każdy rozwód narusza prawa dziecka. Rozwój dziecka w rodzinie, w której nastąpił trwały i zupełny rozpad pożycia zwykle nie będzie prawidłowy. W związku z tym przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dotyczące stosunku między rodzicami a dzieckiem, regulują iż w orzeczeniu końcowym Sąd rozstrzyga z urzędu o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi rozwodzących się małżonków oraz o kontaktach rodziców z ich małoletnimi dziećmi.