Czy separacja małżonków ma wpływ na ubezpieczenie rolnicze KRUS

Ponad 1,5mln Polaków ubezpieczonych jest tzw. ubezpieczeniem rolniczym w KRUS. Zdarza się, że tylko jeden z małżonków jest właścicielem gospodarstwa rolnego, ale drugi z małżonków również podlega ubezpieczeniu rolniczemu. Separacja a ubezpieczenie KRUS – co staje się, gdy małżonkowie znajdą się w stanie prawnej separacji? Czy małżonek, który nie jest właścicielem gospodarstwa rolnego traci wówczas prawo do ubezpieczenia rolniczego?

Na jakiej zasadzie małżonek nie będący posiadaczem gospodarstwa rolnego może być ubezpieczony w KRUS

Na gruncie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 r., do małżonka rolnika nie będącego współposiadaczem gospodarstwa rolnego mają zastosowanie przepisy regulujące podleganie ubezpieczeniu odnoszące się do rolnika.

Oznacza to, że małżonek rolnika spełniający określone warunki ustawowe podlega ubezpieczeniu obowiązkowo. Jeżeli jednak małżonek nie wykonuje pracy w gospodarstwie rolnym lub nie pracuje w gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem rolnym, to może podlegać ubezpieczeniu rolniczemu na wniosek.

KRUS pozbawia prawa do ubezpieczenia rolniczego małżonka w separacji

KRUS, po powzięciu wiadomości, iż małżonek nie będący posiadaczem gospodarstwa rolnego pozostaje w stanie prawnej separacji, często wydaje decyzje o ustaniu ubezpieczenia rolniczego. W decyzji tej, jako datę ustania ubezpieczenia rolniczego KRUS wskazuje datę uprawomocnienia się orzeczenia sądowego o separacji małżonków. Podstawą prawną, na którą powołuje się KRUS jest art. 3a ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w brzmieniu:

Ubezpieczenie ustaje od dnia następującego po dniu, w którym ustały okoliczności uzasadniające podleganie ubezpieczeniu, z zastrzeżeniem ust. 3.

KRUS przed wydaniem decyzji powinien przeprowadzić postępowanie wyjaśniające

KRUS wydając decyzję powinien ją obszernie uzasadnić zarówno co do stanu faktycznego, jak i stanu prawnego. Niestety decyzje KRUS o ustaniu ubezpieczenia społecznego rolników z powodu separacji małżonków, często nie są poprzedzone dokonaniem przez organ ustaleń faktycznych. Biurokratyczne, schematyczne podejście urzędnika KRUS do sprawy ubezpieczonego, może jednak spowodować wydanie błędnej decyzji, krzywdzącej ubezpieczonego. Wpływ separacji małżonków na ustanie ubezpieczenia rolniczego, jest w takiej sytuacji błędnie zinterpretowany przez KRUS.

Separacja to nie rozwód – KRUS jest w błędzie

KRUS podkreśla, iż uwzględniając treść art. 61⁴ § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód. Jednakże należy nieć na uwadze, że wyrok orzekający separację małżeństwa automatycznie nie wyłącza z ubezpieczenia rolniczego małżonka, który nie był współwłaścicielem przedmiotowego gospodarstwa.

O wyłączeniu z ubezpieczenia społecznego rolników mogą przesądzić dopiero ustalenia faktyczne, które wskazywałyby, że odseparowany małżonek nie pracuje w tym gospodarstwie lub nie zamieszkuje lub nie pracuje w gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem rolnym.

Separacja małżonków nie powoduje automatycznego wyłączenia z ubezpieczenia KRUS

Prawna separacja sama w sobie nie skutkuje wyłączeniem odseparowanego małżonka z ubezpieczenia rolniczego na podstawie art. 3a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Żaden przepis ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie uzależnia statusu ubezpieczonego rolnika od stanu jego więzi małżeńskich.

Odwołanie od decyzji KRUS

Jeżeli w stosunku do odseparowanego małżonka KRUS wydał decyzję wyłączającą go z ubezpieczenia rolniczego z KRUS, a decyzja nie była poprzedzona wnikliwą oceną stanu faktycznego lub stan faktyczny został błędnie ustalony, to odseparowany małżonek winien zaskarżyć błędną decyzję w terminie 1 miesiąca od daty doręczenia mu tej decyzji KRUS. Odwołanie od decyzji KRUS należy złożyć w Sądzie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, właściwym dla miejsca zamieszkania osoby odwołującej się. Warto w takim wypadku skorzystać z pomocy prawnika od spraw KRUS. Nasza Kancelaria z Wrocławia prowadzi sprawy odwołań od decyzji KRUS, jaki ZUS na terenie całej Polski.